مشروعیّت مقاومت؛ از احکام اسلامی تا قوانین جهانی
رهبر معظّم انقلاب اسلامی، در خطبه‌های نماز جمعه‌ی تاریخی سیزدهم مهرماه که با حضور میلیونی مردم در تهران برگزار شد، درباره‌ی مبنای منطقی و قانونی مواجهه‌ی محور مقاومت و اجزای آن با رژیم غاصب و تروریست صهیونیستی فرمودند: «احکام دفاعی اسلام تکلیف ما را معلوم کرده است؛ هم احکام دفاعی اسلام، هم قانون اساسی خودمان، هم قوانین بین‌المللی؛ همین قوانینی که ما در نگاشتن آن قوانین تأثیری نداشتیم، امّا حتّی در همان قوانین هم این مطلبی که عرض میکنم جزو مسلّمات است و آن، این است که هر ملّتی حق دارد از خاک خود، از خانه‌ی خود، از کشور خود، از منافع خود در مقابل متجاوز دفاع کند؛ معنای این حرف این است. معنای این حرف این است که ملّت فلسطین حق دارد در مقابل دشمنی که خاک او را تصرّف کرده، خانه‌ی او را اشغال کرده، مزرعه‌ی او را ویران کرده، زندگی او را تباه کرده بِایستد؛ ملّت فلسطین حق دارد. این یک منطق مستحکمی است که امروز قوانین جهانی هم آن را تأیید میکند.»
در این گزارش، حقّ دفاع و مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی، از سه منظر احکام اسلامی، قانون اساسی کشور و قوانین بین‌المللی، به‌اختصار بررسی میشود.
بر همهی مسلمانان فرض است
اسلام احکام مفصّلی در بحث جنگ و دفاع دارد. یکی از سرفصل‌ها در این مورد ــ که به نظر می‌رسد منطبق با وضعیّت و شرایط رویارویی با رژیم صهیونیستی است ــ «جهاد دفاعی» است که به عنوان دفاع و جلوگیری از تجاوز دشمن انجام گیرد، و این در زمانی است که دشمن به سرزمین‌های مسلمانان و مرزوبوم آن‌ها هجوم آورد و قصد تسلّط سیاسی یا نظامی یا فرهنگی یا اقتصادی بر آنان داشته باشد.
طبق دیدگاه مشهور میان فقها، «جهاد دفاعی» تنها بر مسلمانانی واجب نیست که مورد هجوم دشمنند، بلکه همهی مسلمانان وظیفه دارند از مسلمانانی که در سرزمین‌های اسلامی مورد تجاوز قرار گرفته‌اند دفاع کنند و مادامی که به مقدار نیاز به دفاع برنخاسته باشند، تکلیف از هیچ کس ساقط نمی‌شود. این دیدگاه‌های فقهی نیز مبتنی بر آموزه‌های قرآنی، از جمله آیات ۱۹۰ و ۱۹۱ سوره‌ی بقره، آیه‌ی ۲۱۶ سوره‌ی بقره، آیه‌ی ۱۲۳ سوره‌ی توبه، آیات ۳۹ و ۴۰ سوره‌ی حج و آیه‌ی ۶۰ سوره‌ی انفال است.
در همین زمینه، رهبر انقلاب در پیام اخیرشان تأکید کردند «بر همهی مسلمانان فرض است که با امکانات خود در کنار مردم لبنان و حزب‌الله سرافراز بِایستند و در رویارویی با رژیم غاصب و ظالم و خبیث، آن را یاری کنند.» ۱۴۰۳/۷/۷
چند روز پیش از این پیام نیز، در بیاناتی کمک به فلسطین در برابر غاصبان را واجب دانسته بودند؛ «حکم قطعی شرعی این است که بر همه واجب است تلاش کنند، کمک کنند و فلسطین را به مسلمانها، به صاحبان اصلی‌اش برگردانند؛ مسجد‌الاقصیٰ را برگردانند.» ۱۴۰۳/۷/۴
قانون اساسی چه می‌گوید؟
دفاع جمهوری اسلامی ایران از مبارزه‌ی مشروع و انسانی مردم مظلوم فلسطین در برابر رژیم صهیونیستی، مبانی قانونی مبتنی بر قانون اساسی کشور نیز دارد. بند شانزدهم اصل سوّم قانون اساسی عنوان میکند که «تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهّد برادرانه نسبت به همهی مسلمانان و حمایت بی‌دریغ از مستضعفان جهان» باید باشد. همچنین، اصل یکصدوپنجاه‌ودوّم قانون اساسی بر «دفاع از حقوق همهی مسلمانان» تأکید میکند. اصل یکصدوپنجاه‌وچهارم نیز تأکید دارد که «جمهوری اسلامی ایران سعادت انسان در کلّ جامعه‌ی بشری را آرمان خود می‌داند و استقلال و آزادی و حکومت حق و عدل را حقّ همهی مردم جهان می‌‌شناسد. بنابر‌این، در عین خودداری کامل از هر گونه دخالت در امور داخلی ملّتهای دیگر، از مبارزه‌ی حق‌‌طلبانه‌ی مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت میکند.»
نکته‌ی دیگری که در اینجا قابل توجّه است اینکه رژیم صهیونیستی صرفاً به مردم مظلوم فلسطین تعدّی نمی‌کند، بلکه دشمنی و عداوت این رژیم با ایران و ایرانیان نیز پرونده‌ای سیاه و مفصّل است؛ از ترور دانشمندان و شخصیّت‌های مختلف کشور گرفته تا خرابکاری و حمایت و تسلیح معاندان و هر گونه شرارت دیگری که تا کنون می‌توانسته علیه جمهوری اسلامی ایران انجام دهد. از این رو، مقابله با این رژیم جعلی و جنایت‌کار صرفاً حمایت از مردم مظلوم فلسطین و لبنان نیست، بلکه قبل از هر چیز دفاع مستقیم از ایران و مردم و منافع آن است.
مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی و حقوق بین‌الملل
رژیم صهیونیستی و حامیانش سعی دارند مقاومت فلسطینی را تروریسم و حمایت از آن را نیز حمایت از تروریسم جلوه دهند! امپراتوری رسانه‌ای غرب و برخی از مجامع وابسته‌ی جهانی، از جمله‌ی ابزارهای آن‌ها برای پیشبرد سیاست خود در این زمینه هستند. امّا واقعیّت آن است که فلسطینی‌ها از حقّ مقاومت ــ از جمله مقاومت مسلّحانه ــ برخوردارند و قوانین بین‌المللی که اغلب توسّط کشورهای غربی حامی این رژیم هم تنظیم و تدوین شده، بر این حقّ قانونی و مشروع صحّه می‌گذارد. بر اساس همین قوانین بین‌المللی، حمایت از چنین مردمی که تحت اشغال و ستم هستند نیز مشروع قلمداد شده است.
مطابق با حقوق بشردوستانه‌ی بین‌المللی، از طریق تصویب پروتکل الحاقی شماره‌ی یک به کنوانسیون‌های ژنو مصوّب سال ۱۹۴۹، جنگ‌های آزادی‌بخش ملّی به عنوان یک حقّ محفوظ و ضروری برای مردم تحت اشغال، در همه جا به‌صراحت پذیرفته شده است. در سال ۱۹۷۴ میلادی، قطعنامه‌ی ۳۳۱۴ سازمان ملل متّحد «هر گونه اشغال نظامی، هرچند موقّت» را ممنوع دانست؛ در این قطعنامه، بر حقّ تعیین سرنوشت، استقلال و آزادی مردمی که به‌زور از این حقوق محروم شده‌اند، به‌صراحت تأکید شده و مبارزه‌ی نظامی و درخواست و دریافت کمک برای رسیدن به حقوق خود، مشروع و قانونی دانسته شده است. البتّه در دنیایی که به‌راحتی جای جلّاد و شهید را عوض میکنند، از نظر غرب، گروه‌های مبارز فلسطینی که برای آزادی سرزمین مادری تحت اشغال صهیونیست‌ها مقاومت میکنند تروریست هستند و کشوری مثل ایران نیز که از آن‌ها حمایت میکند متّهم به حمایت از تروریسم است، امّا اهدای هزاران تُن بمب به رژیم جنایت‌کار اسرائیل برای کشتار ۴۲ هزار فلسطینی در یک سال اخیر، نمودی از دنیای آزاد و متمدّن است!
هشت سال بعد و در اواخر سال ۱۹۸۲ میلادی، در‌حالی‌که رژیم صهیونیستی سعی زیادی داشت تا عبارت «حقّ مبارزه‌ی مسلّحانه» را حذف یا حدّاقل به نوعی تحریف کند، بار دیگر در قطعنامه‌ی ۳۷.۴۳ مجمع عمومی سازمان ملل، هر گونه شک‌وشبهه در این زمینه رد شده و بر مشروعیّت مبارزه برای استقلال، تمامیّت ارضی، وحدت ملّی و رهایی از سلطه‌ی استعماری و اشغال خارجی با همه ابزارهای موجود، از جمله مبارزه‌ی مسلّحانه، تأکید شد. در بند ۲۱ این قطعنامه، «فعّالیّت‌های توسعه‌طلبانه‌ی اسرائیل در خاورمیانه و بمباران مستمرّ غیر‌نظامیان فلسطینی که مانعی جدّی در راه تحقّق خودمختاری و استقلال مردم فلسطین است»، به‌شدّت محکوم شده است.
کلیه حقوق برای "جامعه مدرسین حوزه علمیه قم" محفوظ است