منطق فعالیت اقتصادی از دیدگاه علامه طباطبایی (رض) در مقایسه با اقتصاد کلاسیک
حجت الاسلام استاد سیدمحمدکاظم رجایی
انسان اقتصادی در اقتصاد کلاسیک، انسانی خودخواه، مادی گرا و لذت طلب بوده و در پی بیشینه سازی نفع مادی شخصی است. وی در تولید به دنبال بیشینه سازی سود مادی شخصی و در مصرف جویای بیشینه سازی مطلوبیت -یعنی لذت مادی محض- می باشد. نفع مادی شخصی ملاک رجحان و انتخاب انسان اقتصادی است. فرضیه تحقیق این است که علامه طباطبایی پی گیری نفع شخصی، لذت و الم فطری را منطق تصمیم گیری انسان اقتصادی می داند.
♻️پيگيري نفع شخصي و استخدام ديگران موجب پيدايش اختلاف در جامعه شد. برای رفع اختلاف و اختلال در زندگی جمعی وضع قوانین به صورت دین ضرورت پیدا کرد. همچنین برای اصلاح و تکمیل دین لازم شد عباداتی در دین تشریع شود تا مردم از آن راه تهذیب گردند.
♻️ما با سه نوع لذت مادی، فکری مطابق با فطرت، و فکری مخالف با فطرت و موافق هواهای نفسانی مواجه ایم. نوع اول و دوم هماهنگ با فطرت، مقدِمی و سازگار با هدایت تشریعی است؛ اما نوع سوم منشأ اختلاف و استخدام انسان ها توسط یکدیگر است. انبیا و اولیاء الهی به همراه کتب آسمانی آمده اند تا انسان را به سمت لذت با دوام سوق دهند؛ لذتی که مطابق با فطرت است. هدایت تکوینی همراه با هدایت تشریعی در جهت دهی انسان به کمال حقیقی و سعادت یا لذت بادوام هماهنگ است
