منظور از تمدن نوین اسلامی چیست ؟ دکتر خسرو پناه
به گزارش اداره روابط عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به نقل از خبرگزاری ایکنا، نشست الگوی حکمرانی تقریب مذاهب در تمدن‌سازی نوین اسلامی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیات علمی گروه فلسفه پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی پژوهشگاه روز ۲۴ دی‌ماه در پژوهشکده باقرالعلوم(ع) برگزار شد که گزیده سخنان وی را در ادامه می‌خوانید؛
ما در این عنوان چند متغیر داریم یکی اصطلاح الگوی حکمرانی، یکی اصطلاح تقریب مذاهب و یک واژه هم تمدن‌سازی نوین اسلامی. منظور از حکمرانی حکومتداری نیست ولو در حکومتداری از حکمرانی استفاده می‌شود. مقصود از حکمرانی هدایتگری فرایندی است که از سیاستگذاری شروع می‌شود و به خدمات عمومی منتهی می‌شود لذا گام اول سیاستگذاری و ترسیم خط‌مشی‌هایی است که حرکت را جهت می‌دهد. در مرحله بعد نوبت به تنظیم‌گری می‌رسد و بعد نوبت به خدمات می‌رسد. پس وقتی سخن از حکمرانی به میان می‌آید یعنی فرایند هدایتگرایانه یا هدایت فرایندی که از سیاستگذاری به خدمات عمومی تداوم دارد.
منظور از متغیر دوم که تقریب مذاهب است، تقریب شیعه و اهل سنت است. هم شیعیان مذاهبی دارند و هم اهل سنت. وقتی سخن از تقریب مذاهب هست مقصود تقریب همه شیعیان و همه اهل سنت است. معنای تمدن‌سازی نوین اسلامی هم از عنوانش پیداست. تمدن‌سازی امری فرایندی است و اینطور نیست امروز تصمیم بگیریم و فردا تمدن شکل پیدا کند بلکه حتما باید فرایندی طی شود کما اینکه مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم گفتند خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن‌سازی. به این نکته توجه داشته باشید که تمدن نوین اسلامی مورد نظر است و ما نمی‌خواهیم تمدنی که در قرن سوم تا ششم هجری وجود داشت را احیا کنیم. البته همیشه باید پیوندی با میراث گذشته داشته باشیم اما امروزه دنیای مدرن دستاوردهای تمدنی در اختیار بشر گذاشته است. طبیعتا وقتی از تمدن سخن می‌گوییم یعنی باید از این بستر و زمینه تمدنی جدید بهره ببریم و استفاده کنیم البته با کاربست صحیح آنها. پس وقتی از تمدن سخن به میان می‌آید منظور احیای تمدن اسلامی با رویکرد نوین و استفاده از علوم جدید است.
برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی قطعا تقریب مذاهب شرط لازم است ولی این تقریب مذاهب یک حکمرانی می‌خواهد. الگوی این حکمرانی تقریب مذاهب در تمدن‌سازی نوین اسلامی چیست؟ این الگو یکسری مبانی دارد، یکسری اصولی دارد که باید به آن مبانی و اصول و ارکان الگوی حکمرانی توجه شود. اگر می‌خواهیم به الگوی حکمرانی برسیم باید مبانی و اصول الگوی حکمرانی مورد بررسی قرار بگیرد.
سال‌هاست درباره تقریب مذاهب سخن گفته شده ولی از ظرفیت تقریب مذاهب در تمدن‌سازی نوین اسلامی استفاده نکردیم یعنی مجمع تقریب مذاهب، نباید تقریب مذاهب را در گفت‌وگو و همایش خلاصه کند، ما باید حکمرانی تقریب مذاهب را داشته باشیم. بنابراین ادعای بنده این است که تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون تقریب مذاهب امکان ندارد و تقریب مذاهب هم الگوی حکمرانی می‌خواهد و این الگوی حکمرانی یکسری مبانی دارد.
